Temat inflacji to numer jeden ostatnich miesięcy. Wzrost cen zauważył już chyba każdy konsument. Co myślimy o tej sytuacji, jak reagujemy i czy miało to wpływ na nasze decyzje mogliśmy dowiedzieliśmy się z badania, które niedawno przeprowadziła Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy Think! w ramach Programu Rozwoju Przedsiębiorczości.
Wraz ze wzrostem cen wzrósł pesymizm finansowy, co wpłynęło na decyzję związane z zaciąganiem kredytów oraz ograniczenie większych wydatków, które mieliśmy w planach. Mamy świadomość, że walka z inflacją zależy od nas samych, ale nie bardzo wiemy jak to robić. Wiemy, że inflacja nie jest dobrym zjawiskiem i nasze zarobki tracą na wartości. Przyjrzymy się, zatem bardziej, co sądzimy o naszej sytuacji finansowej, o inflacji i stopach procentowych.
Większość badanych ( 78%) uważa, że obecna sytuacja finansowa jest neutralna lub pozytywna.
Źródło: "Inflacja i stopy procentowe oczami Polskiego konsumenta", wrzesień 2022, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy Think! w ramach Programu Rozwoju Przedsiębiorczości.
Jednocześnie spora cześć (42%) uważa, że w przyszłym roku będzie gorzej niż obecnie.
Źródło: "Inflacja i stopy procentowe oczami Polskiego konsumenta", wrzesień 2022, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy Think! w ramach Programu Rozwoju Przedsiębiorczości.
Czy spodziewamy się zmiany sytuacji finansowej? Wśród osób, które uważają, że obecnie jest źle lub bardzo źle spora część spodziewa się poprawy (26% i 25%). Osoby, które dzisiaj uważają, że jest dobrze i bardzo dobrze spodziewają się zdecydowanego pogorszenia sytuacji ( 28% i 61%).
Źródło: "Inflacja i stopy procentowe oczami Polskiego konsumenta", wrzesień 2022, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy Think! w ramach Programu Rozwoju Przedsiębiorczości.
Widać zdecydowanie większy pesymizm wśród osób, które do tej pory uważały swoją sytuację jako dobrą lub bardzo dobrą. Ludzie zdają sobie świadomość, że pieniądz traci swą wartość i możemy kupić zdecydowanie mniej niż niedawno. A to z kolei przekłada się na ocenę naszej sytuacji jako gorszą.
Oczekiwania co do przyszłych poziomów inflacji pokazują, że zdecydowana większość oczekuje wyższych odczytów niż dzisiaj (68%). Jest to zupełnie odmienne zdanie od tego czego oczekują ekonomiści. Zdecydowana większość ekonomistów jest zdania, że inflacja w przyszłym roku będzie spadała. Co nam przyniesie przyszłość okaże się niebawem.
Źródło: "Inflacja i stopy procentowe oczami Polskiego konsumenta", wrzesień 2022, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy Think! w ramach Programu Rozwoju Przedsiębiorczości.
Wiemy czym jest inflacji i zdajemy sobie sprawę, że ma ona niekorzystny wpływ na nasze oszczędności.
Źródło: "Inflacja i stopy procentowe oczami Polskiego konsumenta", wrzesień 2022, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy Think! w ramach Programu Rozwoju Przedsiębiorczości.
Jednocześnie większość badanych uważa, że inflacja jest wyższa niż wynosi faktycznie. Średnia wskazana wartość to 30,1%, co jest ponad dwukrotnie wyższym wskazaniem niż rzeczywista wartość. Zdajemy sobie sprawę, że mamy wpływ na inflację (78%), ale tylko nieliczna cześć osób podjęła działania (29%). Nasze działania to ograniczaniem wydatków poprzez rezygnację z zapasów lub zakup tańszych produktów. Nieliczna cześć (2%) stwierdziła, że kupuje polskie produkty oraz inwestuje zamiast wydawać (4%).
W jaki sposób możemy hamować inflację?
50% wskazało ograniczenie wydatków: nierobienie zapasów, niemarnowanie jedzenia, rezygnacjach z drogich produktów czy kupowanie tańszych zamienników
13% wskazało oszczędzanie energii i wody
5% uznało, że warto wspierać polskiego producenta
10% stwierdziło, że poprawa sytuacja musi wiązać się z rekonstrukcja rządu
Sposoby na hamowanie inflacji?
Obniżka podatków na surowce i paliwa
Obniżka podatku VAT i akcyzę
Obniżka kosztów ponoszonych przez pracodawcę
Zwiększenie środków publicznych na budowę infrastruktury logistycznej
Zwiększenie możliwości produkcyjnych kraju
Zwiększenie niezależności energetycznej i żywieniowej
Podniesienie oprocentowania lokat
Podniesienie podatków dla najbogatszych
Jakie zmiany wymusiła na konsumentach inflacja?
Zmiana planów związanych z zakupem mieszkania/domu, remontem
Rezygnacja z zakupu samochodu
Rezygnacja z wakacji
Ograniczenie wydatków na taksówki, hotele, restauracje
Zmniejszenie wydatków na kulturę, edukację i używki
Zdecydowana większość jest zdania, że powyższe ograniczenie będą miały charakter długotrwały
Sposoby na ochronę oszczędności przed inflacją?
Inwestycje w nieruchomości
Zakup luksusowych przedmiotów lub złota
Zakładanie lokat, kont oszczędnościowych
Zakup obligacji skarbowych, akcji na giełdzie
Mimo, że badani najczęściej wskazywali zakup nieruchomości (39%) oraz inwestycje w luksusowe przedmioty czy złoto (34%) to odsetek wskazań był zdecydowanie mniejszy niż w roku poprzednim. Być może zaufanie do tych ochrony przed inflacja nie jest już tak wysokie jak w przeszłości
Wiemy jak chronić środki przed inflacją, ale co faktycznie robimy?
Źródło: "Inflacja i stopy procentowe oczami Polskiego konsumenta", wrzesień 2022, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy Think! w ramach Programu Rozwoju Przedsiębiorczości.
Najczęściej wydawaliśmy oszczędności (14%), przenieśliśmy do banku na lokatę lub konto oszczędnościowe (9%) lub zainwestowaliśmy w nieruchomości (6%). Zdecydowana większość trzyma oszczędności na koncie bieżącym, i zdecydowanie mniej osób trzyma środki w gotówce co w porównaniu do roku poprzedniego stanowi 5-krotny spadek. Spadki na rynkach finansowych wpłynęły na ograniczenie inwestycji w funduszach inwestycyjnych oraz akcjach.
Zdecydowana większość ma świadomość, że stopy procentowo poszły w górę i miało to pozytywny wpływ na oprocentowanie lokat. Jednak nie ma to tak dużego przełożenia na ilość lokat w stosunku do środków trzymany na zwykłych rachunkach bankowych.
Mamy dużą świadomość, że podwyżki stóp procentowych przekładają się na wzrost raty kredytu. Wpłynęło to na plany kredytowe Polaków oraz spowodowało, że część osób zaczęła nadpłacać kredyt.
Źródło: "Inflacja i stopy procentowe oczami Polskiego konsumenta", wrzesień 2022, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy Think! w ramach Programu Rozwoju Przedsiębiorczości.
Co czwarty Polak stwierdził, że pojawiły się problemy ze spłatą kredytu, jednak większość przyczyny doszukuje się w rosnącej inflacji i podwyżkach stóp procentowych. Wpłynęło to plany związane z wydatkami takimi jak remont, zakup samochodu czy wakacyjny wyjazd.
Źródło: "Inflacja i stopy procentowe oczami Polskiego konsumenta", wrzesień 2022, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy Think! w ramach Programu Rozwoju Przedsiębiorczości.
Podsumowanie:
Rosnące ceny istotnie wpłynęły na sytuację finansowa Polaków. Zdecydowana większość odczuła to w ostatnim roku (70% badanych), ale tylko 14% badanych wskazało, że zaczęło oszczędzać. Może to wynikać z faktu, że ciężko nam zrezygnować z niektórych dóbr i usług. Oszczędzanie zawsze wiąże się z jakimś wyrzeczeniem, a w sytuacji, gdy ceny rosną jest o to zdecydowanie trudniej. Szansy w pokonaniu inflacji upatrujemy w takich inwestycjach jak: zakup nieruchomości czy przedmioty wartościowe, w tym złoto. Jednak nie każdy może sobie na to pozwolić, stąd też decydowaliśmy się na wydawanie oszczędności lub przenoszenie na lokatę lub konto oszczędnościowe. Jednak dalej większość środków utrzymywana jest na rachunkach bieżących, często nieoprocentowanych. Spadło zainteresowanie inwestycjami w fundusze inwestycyjne czy akcje na giełdzie, co wynika ze słabych wyników w ostatnich miesiącach. Zauważamy wzrost raty kredytowej i obawy, co spłaty w przyszłości staja się coraz większe. W tym roku część osób skorzystała z wakacji kredytowych. W połowie października objętych wakacjami kredytowymi było ponad 50%. Umów hipotek złotowych, które kwalifikują się do tego programu. Nadzieją na przyszłość jest brak podwyżek stóp procentowych oraz spadek inflacji, co prognozują ekonomiści w kolejnych roku.