Generalnie o Finansach

Spadające oprocentowanie lokat bankowych, które mogliśmy obserwować w ostatnim czasie dość istotnie wpływa na nasze oszczędności. Wielu klientów ma dzisiaj dylemat widząc, że zgromadzone oszczędności nie przyrastają tak jak jak kiedyś lub nie przyrastają wcale (co jest coraz częstsze).

Według danych NBP na koniec grudnia 2020 roku gospodarstwa domowe zgromadziły w bankach ponad 1 bln zł. Większość z tych środków, czyli 786 mld zł znajduje się na depozytach, które dzisiaj często nie są oprocentowane. Oznacza to, że przy obecnej inflacji wartość oszczędności traci na wartości.

Średnie oprocentowanie nowych lokat bliskie jest 0% i w najbliższych miesiącach sytuacja ta nie powinna się zmienić. O ile w Polsce jest to nowa sytuacja i oszczędzający dopiero zaczynają to zauważać, to w krajach rozwiniętych klienci zdążyli się już do takiej sytuacji przyzwyczaić wybierając inne możliwości.

Sytuacja, kiedy oszczędzanie w bankach nie przynosi zysków zmusza nas do szukania innych rozwiązań. Warto to robić rozsądnie i z głową, gdyż takie sytuacje lubią wykorzystywać naciągacze obiecując bezpieczeństwo i sowite zyski. Należy pamiętać, że każdy zysk powyżej tego co oferują banki to ryzyko, które może być mniejsze lub większe w zależności od rodzaju inwestycji. Bez ryzyka nie ma też co liczyć na więcej niż daje nam bank i warto zdawać sobie z tego sprawę.

Czy to oznacza, że jesteśmy w sytuacji bez wyjścia ?

Nie do końca, gdyż mamy wiele możliwości inwestycyjnych dzięki którym nasze środki mogą powiększać swoją wartość.

Które rozwiązania zatem wybrać i dlaczego ?

Jednym z rozwiązań, które dostępne są dla każdego są fundusze inwestycyjne. W Polsce  taka forma inwestowania jest mało popularna, ale może to ulec zmianie w najbliższym czasie. W funduszach inwestycyjnych zgromadziliśmy na koniec 2020 roku ponad 280 mld zł. Jeśli porównany to z ilością gotówki trzymaną w bankach (1,5 biliona złotych stanowią środki instytucjonalne i prywatne), która dzisiaj leży w większości na nieoprocentowanych rachunkach, to możemy się zastanawiać jaka część tych środków w najbliższych miesiącach trafi do funduszy inwestycyjnych. Stanie się to w większości za pośrednictwem banków, które będą przerzucać klientów do bezpiecznych funduszy inwestycyjnych, w których będzie można zyskać więcej niż może dzisiaj zaoferować bank na lokacie.

Trzymanie oszczędzanie w banku obecnie po prostu się nie opłaca. Dzisiaj przyglądam się bliżej funduszom inwestycyjnym, które umożliwiają inwestowanie praktycznie każdemu.

Czym zatem jest fundusz inwestycyjny ?

Jest to forma zbiorowego inwestowania, gdzie powierzamy nasze środki specjalistom, którzy nimi zarządzają zgodnie z regulaminem i zasadami określonymi w stosownych dokumentach.

To tak jakbyśmy zatrudnili specjalistę do zarządzania naszymi oszczędnościami. Zapewne gdybyśmy chcieli zrobić to sami, byłaby to droga usługa i wymagałaby dużego wkładu. W przypadku funduszu inwestycyjnego koszty są dużo niższe, a co najważniejsze wystarczy często 100 zł, aby zacząć inwestować.

To my decydujemy, czy akceptujemy zasady na jakich działa fundusz, czyli jak inwestowane są środki.                  

W dowolnym momencie możemy zakończyć inwestycję i wypłacić środki na rachunek bankowy.

Czy fundusz inwestycyjne jest bezpieczny ?

Fundusz inwestycyjny jak nazwa wskazuje jest inwestycją. W każdą inwestycję wkalkulowane jest ryzyko: mniejsze lub większe. Rodzaj ryzyka zależy od funduszu i tego gdzie i w jaki sposób inwestowane są środki. Tam gdzie ryzyko jest wyższe występuje wyższa zmienność, ale też można osiągnąć wyższy zysk oraz ponieść stratę jeśli wyjdziemy z inwestycji w złym momencie.

Do funduszy bezpiecznych, w których ryzyko jest najniższe zalicza się fundusze obligacyjne, w szczególności takie, które kupują obligacje skarbowe, których gwarantem jest państwo. Im krótszy termin wykupu takiej obligacji tym obligacja określana jest jako bardziej bezpieczna. Znaczenie też ma kraj, którego obligacje fundusz kupuje. Im stabilniejszy kraj tym większa pewność, że obligacje zostaną wykupione w terminie, a samym  premia za takie obligacje jest proporcjonalnie niższa.

Są to najchętniej wybierane fundusze przez klientów, z uwagi na małą zmienność i atrakcyjne wyniki w porównaniu do tego co możemy otrzymać na lokacie. Poniżej widać ile środków trzymamy w poszczególnych rodzajach funduszy według danych na koniec 2020 roku:

Kto zarządza środkami ?

Funduszem inwestycyjnym, a tym samym zgromadzonymi środkami zarządza Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (w skrócie TFI), czyli firma, która posiada licencje (zgodę KNF)  na działalność i podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego tak samo jak banki. Firma taka musi spełnić szereg regulacji, które określa ustawa o funduszach inwestycyjnych określająca zasady działania i funkcjonowania Towarzystw.

TFI zatrudnia specjalistów (zarządzających funduszami), którzy posiadają uprawnienia do zarządzania środkami. TFI zarządza środkami zgodnie z ustalonymi zasadami (określa je prospekt i statut funduszu, czyli tzw. "regulamin"), ale nie ma dostępu do środków. Oznacza to, że firma może zarządzać środkami, ale nie może ich zabrać.

Czy w przypadku upadku TFI mogę stracić środki ?

W przypadku upadku takiej firmy środki zgromadzone w funduszu inwestycyjnym nie wchodzą do masy upadłościowej TFI, gdyż fundusz ma odrębną osobowość prawną.

Tak więc upadek firmy nie oznacza utraty środków. Fundusz dalej jest wyceniany tak jak do tej pory, a w praktyce zarządzanie funduszem może objąć inne TFI.

Utrata wartości środków wiąże się wyłącznie z ryzykiem wpisanym w politykę inwestycyjną funduszu. Dlatego tak ważne jest, aby dany klient inwestował w takie fundusze, które najlepiej odpowiadają na jego potrzeby.

Jak wybrać właściwy fundusz ?

Właściwie wybrany fundusz powinien odpowiadać naszym oczekiwaniom, uwzględniając: czas planowanej inwestycji, oczekiwana stopę zwrotu, akceptowany poziom spadku wartości inwestycji we wskazanym horyzoncie. Ważne jest też nasze doświadczenie w inwestowaniu, znajomość zasad działania funduszy inwestycyjnych.

Dzisiaj odpowiedź na większość z tych informacji możemy uzyskać samodzielnie korzystając z gotowych ankiet, na podstawie których określany jest profil inwestora i wskazywane są rodzaje funduszy spełniające wskazane przez klienta kryteria.

Dla początkujących polecam portal analizy.pl. , gdzie znajdziemy najciekawsze informacje o funduszach, ale również mamy darmowy dostęp do Akademii Inwestora, dzięki której lepiej zrozumiemy czym są i jak działają fundusze inwestycyjne.

Warto zdobyć podstawową wiedzę na temat rozwiązań, z których zamierzamy skorzystać.

Nigdy nie inwestuj w biznes, którego nie rozumiesz- Warren Buffett

A poniżej informacja, w których TFI najwięcej zgromadzonych jest środków:

Jak widać prym wiodą TFI należące do banków, które już dawno zorientowały się, że utrzymanie klienta  wymaga oferowania różnorodnych produktów, w tym funduszy inwestycyjnych. Osobiście preferuję niezależne TFI, które nie są powiązane z bankami, jak np. Generali Investmets TFI, Investors TFI, Skarbiec TFI czy np. Quercus TFI.

Czy mam dostęp do środków w dowolnym momencie ?

Wyróżniamy fundusze inwestycyjne otwarte i zamknięte. W przypadku funduszy otwartych, które dostępne są dla większości z nas, możemy w dowolnym momencie wycofać środki. Oczywiście wymaga to czasu i zwykle od momentu złożenie takiej dyspozycji w ciągu kilku dni środki są na naszym koncie. Jest to niewątpliwie zaleta funduszy inwestycyjnych otwartych, gdzie mamy stały dostęp do środków.

W jaki sposób mogę śledzić inwestycje i zarządzać swoimi środkami ?

Większość firm oferujących fundusze inwestycyjne zapewnia bezpłatny dostęp do serwisu internetowego, gdzie podobnie jak w banku widzimy środki oraz możemy nimi zarządzać, np. dokonywać nowych wpłat, wypłat lub przenieść środki na inny fundusz.

Cześć firm dodatkowo udostępnia aplikacje mobilne oraz video-czat, gdzie możemy porozmawiać z pracownikiem o naszych inwestycjach.

Jest też tradycyjna droga, czyli spotkanie z pracownikiem i rozmowa w cztery oczy.

Co dzieje się ze środkami w przypadku śmierci ?

Środki po naszej śmierci dalej zostają w funduszu. W takiej sytuacji osoby, które nabyły prawo mogą zgłosić się i wypłacić na swój rachunek bankowy lub przenieść na siebie kontynuując inwestycję w funduszu inwestycyjnym.

Warto pamiętać:

• do połowy środków zawsze prawo ma małżonek, o ile była wspólność małżeńska i zainwestowane środki wchodzą do wspólnoty małżeńskiej

• jeśli Uczestnik przed śmiercią ustanowił zapis wskazując osobę uprawnioną do środków w przypadku śmierci, wówczas wskazana osoba może dość szybko po okazaniu aktu zgonu wypłacić środki do określonej ustawą kwoty:

„wartość środków nie może być jednak wyższa niż przypadające na ostatni miesiąc przed śmiercią uczestnika funduszu dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego oraz nieprzekraczające łącznej wartości jednostek uczestnictwa zapisanych w rejestrze uczestnika”.

Pozostała cześć środków przypada spadkobiercom.

Czy mogę inwestować wspólnie z małżonkiem ?

Inwestując w fundusze inwestycyjne możemy otworzyć wspólny rejestr małżeński. Wówczas wspólnie jesteśmy uczestnikami i widniejemy w ewidencji. Każdy z małżonków może samodzielnie podejmować decyzje dotyczące środków bez obecności drugiej osoby.

Osobiście preferuję rejestr indywidualny, gdyż mając rejestr na siebie mogę wskazać żonę jako pełnomocnika i tym samym dać jej prawo do zarządzania środkami w moim imieniu. Dodatkowo przy rejestrze indywidualnym mogę ustanowić zapis na wypadek śmierci, czego nie zrobię mając wspólny rejestr małżeński.

Jako ciekawostkę dodam, że można również otworzyć rejestr na dziecko i wpłacać tam środki z myślą o przyszłości naszej pociechy.

Dlaczego warto korzystać z funduszy inwestycyjnych ?

Inwestowanie w fundusze jest proste, łatwe i nie wymaga dużych nakładów finansowych przez co jest dostępne dla każdego (nawet lokata w banku wymaga często wyższej kwoty niż wpłata do funduszu).

Najbardziej przemawia do mnie fakt, że przy niewielkiej kwocie  (min. 100zł) mogę nabyć akcje największych firm, obligacje różnych państw, surowce czy udziały w nieruchomościach. Staję się udziałowcem właśnie poprzez fundusz inwestycyjny. Mam dostęp do inwestycji w Polsce i na świecie, co byłoby trudne i kosztowne gdybym samodzielnie chciał zbudować taki portfel. W każdej chwili mogę wyjść z inwestycji, co pozwala mi mieć kontrolę nad środkami. Mam dostęp do środków, więc widzę jak pracują i jak zmienia się ich wartość. Inwestując środki powierzam je osobom, które maja doświadczenie i zajmują się tym na co dzień. Oczywiście weryfikuje wyniki co pewien czas, aby utwierdzić się w przekonaniu, że korzystam z najlepszych firm oferujących takie rozwiązania.

Podsumowanie.

W chwili obecnej warto korzystać z rozwiązań, dzięki którym nasze oszczędności nie tracą na wartości. Fundusze inwestycyjne nie wymagają wysokich wpłat, zapewniają dostęp do środków, są dostępne dla każdego oraz oferują dostęp do rynków na całym świecie. Przy okazji to świetna forma pomnażania oszczędności, z której korzystać może każdy.

Generalnie o Finansach

Zastrzeżenia prawne:

Treść niniejszego serwisu ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny, a zawarte tu treści są wyrazem osobistych poglądów ich autora.  Niniejszy serwis ani w całości ani w części nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej w rozumieniu obowiązujących przepisów prawa. Wszelkie decyzje finansowe i inwestycyjne podejmujesz drogi Czytelniku i Użytkowniku na własną odpowiedzialność. Dokładam wszelkich starań, aby prezentowane treści, w tym dane liczbowe, były poprawne. Jednak mogą zdarzać się błędy i z tego tytułu nie ponoszę odpowiedzialności.

Generalnie o Finansach